कुंडलिनी विद्या भाग ७

 आपण 'प्राणधारणेचे' तीन टप्पे मागील काही भागात शिकलो. हा प्राणधारणेसंबंधी शेवटचा लेख. या पुढील लेख हे कुंडलिनी ध्यानासंबंधी असतील. आपण आता या लेखमालेच्या मध्यंतरात आलो आहोत. म्हणूनच या लेखानंतर आपण एक 'short break' घेणार आहोत. या काळात आपण आपली प्राणधारणेत प्रगती करणार आहोत. सुमारे एक आठवड्यानंतर आपण या लेखमालेच्या पुढील भागास सुरुवात करू. माझ्या ब्लॉगवर 'Follow By email' या भागात आपला email दिल्यास लेखमालेतील लेख प्रसिद्ध झाल्याबरोबर आपल्याला तसा email येईल. 

प्राणधारंणा ही कोठल्याही ध्यानाची पूर्वतयारी आहे. जरी आपल्याला कुंडलिनी ध्यानाकडे वळायचे नसेल आणि अन्य कोठले ध्यान (उदाहरणार्थ ब्रह्मयोग, विपश्यना, सहजयोग इत्यादी) करायचे असेल तर प्राणाधारणा उपयोगी आहे. दहा वर्षांपासून पुढील मुलांना प्राणाधारण शिकविल्यास त्यांची एकाग्रता वाढून अभ्यासालाही मदत होऊ शकते. 

प्राणधारणेतील मला लक्षात आलेली एक युक्ती तुम्हाला सांगतो. मात्र ही युक्ती नेहमीसाठी वापरात आणायची नाही. क्वचित एखाद्या दिवशी काही घटनांमुळे आपले मन खूप विचलित झालेले असते. अशावेळी ध्यान लागत नाही. प्राणाधारणा केली तरी मन श्वासावर टिकत नाही. अशा वेळी केवळ दोन-तीन श्वास आपला श्वास जोरात घ्यायचा आणि श्वासाचा स्पर्श नाकात अनुभवायचा. दोन तीन श्वासानंतर परत नैसर्गिक श्वासाकडे यायचे आणि श्वासाचा स्पर्श अनुभवायला सुरुवात करायची. आपल्याला जोरात श्वास घेताना जेथे स्पर्शाची अनुभूती येत होती त्याच ठिकाणी स्पर्शाची अनुभूती जाणवते आणि आपली प्राणधारणा सुरु होते. मन शांत होऊ लागते. 

आपण प्राणाधारणेत थोडी प्रगती केल्यावर प्राणधारणा आपल्या रोजच्या बसच्या-लोकल ट्रेनच्या प्रवासातही बसण्यास जागा मिळाल्यावर करू शकता. आजूबाजूच्या माणसांना आपण डोळे मिटून झोपला आहात असे वाटेल. 

आपल्या प्राणधारणेतील अनुभवांचे कॉमेंटमध्ये आदान-प्रदान करा. त्याने बाकीच्यांना फायदा होईल. येथे कोणीही गुरु नाही-कोणी शिष्य नाही. आपण सर्व सहाध्यायी आहोत आणि एकमेकांना मदत करतच आपल्याला वाटचाल करायची आहे. 'एकमेका सहाय्य करू, अवघे धरू सुपंथ'

जर कोणाला काही शंका विचारायच्या असतील तर कॉमेंट्समध्ये विचारू शकता अथवा माझ्या फेसबुक मेसेज बॉक्स मध्ये मला मेसेज करू शकता. 

शांतीमंत्राने प्राणाधारणेच्या या सत्राची सांगता करू. 

ॐ सर्वे भवन्तु सुखिनः।
सर्वे सन्तु निरामयाः।
सर्वे भद्राणि पश्यन्तु।
मा कश्चित् दुःख भाग्भवेत्॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः॥