मातंगी

 शक्तीच्या महोत्सवात आपण दशमहाविद्यांची ओळख करून घेत आहोत. आज या दशमहाविद्यांमधील नववी विद्या मातंगी देवीची माहिती घेऊ.

मातंगी देवीचे स्वरूप :

मातंगी देवी ही ज्ञान, संगीत आणि कला यांची देवी मानली जाते. तिचे स्वरूप आकर्षक असून ती गडद निळ्या रंगाची आहे. ती हिरव्या वस्त्रांमध्ये सजलेली असते आणि तिच्या चार हातात वीणा, पुस्तक, माळ आणि कमंडलु धारण केलेले असतात. मातंगीला संगीतातील उच्च स्थान मिळालेले असून ती संगीत, कला आणि भाषेची प्रतीक देवी आहे.

मातंगी देवीची कथा मातंगी देवी विष्णूची पत्नी लक्ष्मी हिच्या सख्ख्या बहिणी मानली जाते. एकदा पार्वती आणि शिव यांच्यात खेळाच्या निमित्ताने वाद निर्माण झाला. या वादात पार्वतीने शिवाला पराभूत केले, आणि त्याच्या स्वामीभक्तीची परीक्षा घेण्यासाठी पार्वतीने एका सेविकेच्या रूपात देवी मातंगीला जन्म दिला. मातंगीला तांडव आणि नृत्याचा विशेष अधिकार मिळाला. शिवाने तिच्या ज्ञान आणि कलाविषयक शक्तींचे कौतुक केले, आणि तिला संगीत आणि ज्ञानाची देवी बनवले.

मातंगी देवीची साधना मातंगी देवीची साधना कलाक्षेत्रातील व्यक्तींसाठी विशेष महत्त्वाची मानली जाते. संगीत, नृत्य, लेखन आणि अन्य सृजनशील क्षेत्रातील साधक तिची साधना करतात. तिच्या साधनेद्वारे, साधकांना कलाविष्कारात सृजनशीलता, बुद्धिमत्ता आणि ज्ञानाची प्राप्ती होते. तिची कृपा प्राप्त केल्याने व्यक्तीला स्पष्ट विचारशक्ती आणि संवाद कुशलता प्राप्त होते.

मातंगी देवीचे मंत्र मातंगी देवीच्या साधनेसाठी अनेक मंत्रांचा जप केला जातो. तिचा प्रमुख मंत्र आहे: "ॐ ह्लीं मातंग्यै नमः" या मंत्राच्या जपाने साधकाला देवीची कृपा प्राप्त होते आणि ज्ञानवर्धन होते.

मातंगी देवीची साधना पद्धती

साधकाने हरीत (हिरव्या) रंगाचे वस्त्र परिधान करावे.

साधनेच्या ठिकाणी हरित फुलांचा नैवेद्य अर्पण करावा.

देवीच्या मंत्राचा जप नियमितपणे करावा.

साधकाने शांतचित्ताने ध्यान करून तिच्या आशीर्वादाची मागणी करावी.

काही प्रमुख ठिकाणे:

मातंगी देवीची मंदिरे भारतात कमी प्रमाणात आहेत

तमिळनाडू: कुंभकोणम येथे मातंगीचे मंदिर प्रसिध्द आहे.

काशी: वाराणसीतील काही देवी मंदिरांत मातंगीची उपासना केली जाते.

मातंगी देवीच्या साधनेने साधकांना सृजनशीलतेत यश मिळते आणि कलाक्षेत्रातील अडचणी दूर होतात.

संतोष कारखानीस ठाणे

#dashamahavidya